Trong bài hôm qua, tôi đã nói dân mình hiện nay quá ham hưởng thụ, đang lấy hưởng thụ làm lẽ sống nên các ý tưởng của Roosevelt thật có giá trị gợi ý.
Ngồi nghĩ thêm một chút thấy trong đờì sống hậu chiến, cái sự ham muốn quá đáng ấy cứ được thổi mãi lên, chẳng qua là vì mấy lý do:
Từ trước đến nay ta sống khổ quá. Trong các lý thuyết hướng dẫn cách sống của con người, sự hưởng thụ nhiều khi bị coi là cái tội.
Trải qua một thời gian dài bảo nhau làm ăn phấn đấu, vậy mà cứ mãi không sướng được.
Đến mức trong ta mất hết tự tin.
Khi tự nhủ thầm “sẽ chẳng bao giờ ta được sướng đâu” cũng là lúc con người tự thả phanh cho mình truy tìm sự hưởng thụ trước mắt và càng làm càng say, càng hưởng thụ càng thấy hóa ra đời sướng thế này mà không biết, chỉ cần CHỊU HƯ một chút là ta sẽ có.
Những ý nghĩ loại này thoạt tiên chỉ phảng phất nhen nhúm, sau cứ mỗi ngày mỗi bắt rễ trong đầu. Đến khi nhận ra rằng nhiều bậc đạo cao đức trọng trong xã hội hóa ra cả đời phấn đấu cũng chỉ cốt để hưởng thụ như các bậc vua chúa ngày xưa, người ta chỉ còn có cách tự oán trách rằng mình khôn muộn thế.
Tức nay là lúc đời sống tinh thần chúng ta khá trống rỗng, ta chỉ lo tìm lối thoát khỏi bế tắc, mọi chuyện lý tưởng hay nói xưa kia nay tạm kính nhi viễn chi cái đã.
Một quá trình mình tự dối mình lan tỏa dần dần, và tồn tại như một phương thức tự vệ. "Này hãy tỉnh lại chớ có mê muội như ngày hôm qua mà chỉ có chết" -- nhiều lúc con người khôn ngoan của ta ân cần nhắc ta như vậy.
Câu chuyện của Roosevelt, mà Obama dẫn lại trong bài nói ở Rangoon 2012 còn một ý nữa đáng lưu ý. Sau khi nói rằng có bốn quyền tự do cơ bản: tự do ngôn luận, tự do thờ phụng, (tự do) thoát khỏi sự bức bách của nhu cầu vật chất, và (tự do) thoát khỏi sự sợ hãi R Roosevelt nói thêm "Bốn quyền tự do này củng cố lẫn nhau, và bạn không thể hoàn toàn thực hiện một mà không thực hiện tất cả chúng."
Đối với người Việt mình hôm nay, đây quả là một điều mới lạ mà phải nghĩ thêm ta mới hiểu, còn hiện nay xin cứ tạm công nhận cái đã.